Bài của người

Tôi làm thơ, đơn giản chỉ vì muốn làm thơ. Một ngày kia, trước một đề nghị của một  blogger chưa quen, tôi... "Yes". Và đoc được bài viết này trên "nhà" bạn. Tôi mang về, như một lời cảm ơn muộn...

LỤC BÁT CỦA ĐÁ

Đoàn Nhã Văn: 

                         Ngày trước, tôi yêu lục bát lắm. Khởi đầu từ những câu hát ru nghe từ thuở nhỏ, đến ca dao, rồi đến Truyện Kiều. Tôi đọc lục bát như một kẻ nghiền. Tôi đắm mình trong lục bát, tưởng chừng không thể vứt ra được. Vậy mà, tôi xa lục bát lúc nào không hay. Bẵng đi thật lâu, tôi không còn chú ý đến lục bát. Rong ruổi trên mạng, từ nơi này đến chốn khác, ngay cả trên các diễn đàn văn học, tôi rất hiếm hoi dừng lại ở những bài thơ lục bát. Bởi vì tôi biết dễ chừng đến 98% đó là những bài lục bát ...dở. Đó là những bài mà "ai cũng có thể làm được", và đọc rồi sẽ mau chóng quên đi. Cho nên, nếu đọc lục bát, tôi chỉ dừng lại ở những tên tuổi đã thành danh trong cõi thơ này, may ra tìm thấy đôi bài, đắt ý dăm câu. Vậy mà...

Vâng, một ngày tôi dừng lại ở một trang blog lạ hoắc. Một blog vỏn vẹn một chữ: ĐÁ. Ở đó, có thơ, có văn.  Nơi trang thơ, có nhiều thể loại, nhưng thể loại tôi không-chọn-đọc lại là thể loại làm tôi chú ý.  Tôi bắt gặp những bài lục bát không "tệ" chút nào. Thậm chí, có những câu lục bát hay, có thể nói là ...níu kéo chân người. Trong cõi lục bát đó, tôi thấy một tâm hồn rất chơn chất, gần gũi với đời sống thường nhật. Hay nói một cách khác, lục bát của ĐÁ không phải là lục-bát-tháp-ngà, nơi những thi sĩ khó nhọc tẩy xóa, tìm kiếm những con chữ đắc ý, thả vào câu thơ.

                   Lục bát của ĐÁ là một thứ lục bát gần gũi với đời thường, nhẹ nhàng như hơi thở, và ngọt ngào như mật ong của miền Đồng Tháp.

Chẳng hạn:

" Ừa thì kệ trớt cho rồi

Chén thù chén tạc cho vui bạn bè.

Tối nay nằm ngủ chắc mơ

Thấy dăm hột bụi hết giờ đi rong."

ĐÁ đem vào những tiếng nói của đời thường và biến nó thành thơ. Không phải ai cũng đem được chữ "kệ trớt" vào được trong câu 6. Và ít nhà thơ nào dám liều lĩnh viết là "hột bụi", ngay cả trên những trang văn. Chẳng hạn, nhà văn Nguyễn Thị Hoàng Bắc, bà viết "hạt bụi", và đặt tên cho tác phẩm của mình là "Long Lanh Hạt Bụi".  Hay như nhà thơ Luân Hoán, đã lấy hai câu thơ để đặt thành tên cho một một thi tập của mình: "Cám ơn đất đá trổ hoa/ Lòng ta hạt bụi vu vơ bám hoài".Còn "hột"? Hột là tiếng nói của người miền Nam. "Hột" rất hiếm hoi xuất hiện trong văn chương. Vậy mà Đá đã làm: hột bụi, hột mưa ..., làm rất tự nhiên, rất tới.

Lục bát của Đá tràn đầy khí hậu của sông nước miền Nam, một thứ khí hậu mà Nguyễn Đình Chiểu đã gieo hột mùa xuống lòng ruộng "Lục Vân Tiên". Thứ khí hậu đó kéo con người lại với nhau: cận kề, gần gũi. Thứ khí hậu đó thẳng thừng nói "không" với những xã giao khách sáo, xa lạ, đầy khuôn phép.

Chẳng hạn:

                                    " nhớ chi mà nhớ cho lung

                                    cái người hôm bữa

                                    buồn hung

                                    ngồi

                                    nhìn..."

Bạn có để ý đến chũ "lung" và chữ "hung" trong câu trên không? Hoặc "bán xổ" và "biểu" của câu dưới đây?

                                   " người đem vàng trộn cùng thau

                                    đem ra bán xổ

                                    biểu sao không buồn!"

Đó là thứ văn nói đặc sệt miền Nam. Văn chương bác học mấy người viết "nhớ cho lung"? hay "biểu sao không buồn"? Còn nữa, chẳng hạn như: "Ừa", "ể mình", "giọt đờn" v.v. Đem văn nói vào văn chương đã khó, đem được vào thi ca như vậy mà không níu kéo người đọc hay sao?

ĐÁ là ai? Đó là tên của một blogger, mà tôi chỉ biết 1 điều chắc chắn: ĐÁ là ... đàn bà. Và, không biết điều gì khác hơn về chủ nhân của blog đó.  Không biết như thế, lại là một điều hay. Bởi vì: tôi viết về cõi lục bát của ĐÁ là vì những con chữ của ĐÁ làm rung động được một người đọc, là tôi, chứ không phải "vái nhau" bằng những quen biết của đời thường.   

Tôi còn muốn viết nhiều hơn nữa về cõi lục bát của ĐÁ. Nhưng tôi quyết định ngưng, bởi: tôi muốn bạn tìm ra những rung động, khởi đi từ những con chữ của ĐÁ, cho riêng mình.  Và, bây giờ, mời bạn....

VỀ ĐI EM, MÙA XUÂN...

này em, mùa đã sang mùa

đồng thơm rơm mới khói lùa qua song

anh khua gàu tát cá đồng

rộng trong khạp lớn để dành cuối đông

tiếng chày quết bánh cập cùm

bánh phồng chờ lửa rơm bùng mà thơm*

em về vo gạo nấu cơm

lúa mùa mới cắt ngọt đằm tình quê

em ơi, thu xếp mà về

để thôi thương nhớ bộn bề, em nghe!

*Bánh phồng nếp mới, thường được làm vào dịp cuối năm ở một số làng quê miền nam, dùng cúng ông bà sau đó chia cho trẻ con.

VỀ RU LẠI CHIÊM BAO

Anh,

Em vắt cạn đời mình

Pha thêm những vụn thủy tinh cuộc này

Ngậm ngùi uống, ngậm ngùi say

Buồn đeo dính sợi lông mày ngẩn ngơ.

Anh,

Yêu một kẻ làm thơ

Cũng đau như thể nằm mơ nửa chừng.

Lỡ thương cho trót, nên im

Ôm thêm một tiếng yêu… phiền biết bao!

Thôi về ru lại chiêm bao…

TẠ LỖI NGƯỜI DƯNG

I.

Ừa thì thôi kệ hết nghe

Vòng tay tạ lỗi tư bề người dưng

Tui ngồi tui uống tửng tưng

Một ly một ấm

Một rưng rưng...

Cười.

II.

Ừa thì kệ trớt cho rồi

Chén thù chén tạc cho vui bạn bè.

Tối nay nằm ngủ chắc mơ

Thấy dăm hột bụi hết giờ đi rong.

III.

Ừa thì cứ kệ cho xong

Xem ra cũng mấy bữa lòng bất an

Người dưng này,

Hỡi người dưng!

Giận hờn chi cũng cười khan cho rồi.

Buồn thì... kệ nó, cho vui.

Nhăn nhăn nhó nhó khó coi thấy mồ!

NHẮN VẬY

nhớ chi mà nhớ cho lung

cái người hôm bữa

buồn hung

ngồi

nhìn...

nhớ chi

đường đất gập ghình

nhớ chi tiếng hát huê tình hôm xưa.


nhớ chi lời nói gió đưa

miệng thời thương nhớ

mắt thưa thớt dòm


mới hay người cũng cạn cùn

uổng công

mài ngọc giũa vàng

đợi nhau.

người đem vàng trộn cùng thau

đem ra bán xổ

biểu sao không buồn!

ĐÊM MƯA TRÁI MÙA

Đêm.

Mưa rớt hột trái mùa

Gió lồng lộn quạt cho vừa lòng mây

Đêm.

Hoa ngâu phất bùa ngây

Lạc lòng rớt giữa trùng vây bội tình!

Đêm.

Nghe tiếng khóc vạc sành

Mồ hôi ướt trán. Giật mình thở ra!

Mưa làm chi, mới tháng ba

Đất trời vần vũ, người ta ngùi ngùi.

Đêm...

Hiên gió lộng tơi bời.

Sáng ra hái được nụ cười cầm tay.

BẠN GIÀ 

Khi buồn uống rượu cho vui

Khi vui uống rượu vẽ đời thành thơ
Bạn ngồi quán hát vu vơ

Ngó trời mây phủ mịt mờ nhân gian
Uống đi. Thì cứ uống khan

Buồn vui chi cũng rót tràn cung mây.

Hơ hơ...thì nhậu cho say!

Say rồi ngồi vẽ bàn tay ông trời...

ỚN TÌNH

Ớn tình bỏ mứa cuộc chơi

Ngoài sân nắng tắt, mưa rơi, ể mình!

Mòn tay lật mấy trang kinh

Say hoài nên tụng nửa chừng lại thôi.

CŨNG LÀ...

cũng là say nắng mà thôi

ngoài sân chiếc lá vàng rơi, lá vàng...

bên trong khung cửa ngỡ ngàng

dường như có tiếng khóc khan một người

cũng là đau đớn mà thôi

lá xanh rồi lá vàng. rơi suốt mùa...

tội tình con mắt đong đưa

bực mình đã khổ mà mua thêm sầu.

LẨN THẨN

Ngày giông gió gọi tình đi

Co tay che một bờ mi ướt đầm

Ngày mây che kín tình trần

Đưa chân đẩy hết những phân vân. Cười.

Ngày hiu hiu sợ tình rơi

Ta cầm nắm lửa quơ khơi... đuổi tà.

Này tình, nếu có chọn ta

Thì nương sợi khói mà sà xuống chơi...

KỆ 

Mắc chi bày giữa cuộc chơi

Những buồn giận, những ỉ ôi cuộc mình?

Đêm qua gió giật. Thình lình

Xảy đâu còn có một mình ngồi đây.

Buồn buồn bấm đốt ngón tay

Thử coi mình được mấy ngày an nhiên.

Tính ra, mình cứ điên điên

Chấp cha chấp chới khỏi phiền lụy ai.

Kệ. Dù không rượu, cũng say.

Một ly cũng đáng trần ai một đời!