ÔNG THẦY CHÂN ĐẤT

Bài dự thi cuộc thi Phóng sự - Bút ký:

ÔNG THẦY CHÂN ĐẤT

Tới khu vực Hòa Thành (tỉnh Tây Ninh) mà hỏi thầy Tâm dạy Anh văn, Vi tính thực hành ở cửa 6 chùa Tòa Thánh, hay đơn giản hơn, thầy Tâm từ thiện, thì hầu như ai cũng biết. Không những chỉ đường, có khi người ta còn nhiệt tình đưa luôn khách tới nhà, nếu là khách từ xa mới tới. Bởi lẽ, đó không phải là một người thầy dạy học bình thường, mà là một… dị nhân.

*Hai mươi sáu và bốn ngàn

          Ngôi nhà của thầy Tâm nằm trong một con hẻm nhỏ thuộc khu phố 4, thị trấn Hòa Thành, khá dễ tìm. Một ngôi nhà cấp bốn tuềnh toàng, ngồi nơi nào cũng có gió lùa. Nơi rộng nhất của căn nhà kê được 4 dãy bàn, với sức chứa 15 - 20 học viên là lớp dạy Anh văn. Một lớp phụ, nhỏ hơn kê được 2 dãy bàn nữa, để dành cho những lớp ít người. Nhìn toàn cảnh giống như những lớp học bình dân học vụ hồi những năm sau 1975, thế kỷ trước, chỉ khác là lớp học tại gia này có đầy đủ đèn điện, quạt máy. Một mình ông có thể đảm đương cùng lúc 2 lớp học đó, với trình độ khác nhau, bài giảng khác nhau… Phòng khách được trưng dụng làm phòng học vi tính.

Nếu không được báo trước, người ta dễ nhầm lẫn thầy Tâm với một ông nông dân chính hiệu. Đó là một người đàn ông sáu mươi tuổi, vóc người nhỏ nhắn, da đen cháy, tay chân không chỗ nào là không có vết trầy trụa, sẹo lớn sẹo nhỏ; đôi chân trần như đôi gỗ lũa hiếm khi nào xỏ giày dép. Thoạt gặp, nụ cười như trẻ thơ của ông có thể đánh tan mọi e ngại buổi đầu, nhưng phải trò chuyện một lúc, người ta mới có cảm giác đang đối diện với một… ông thầy!

          Vậy mà, suốt 26 năm nay, từ năm 1988, ông đã làm công việc “truyền chữ” cho rất nhiều học trò, ở nhiều độ tuổi. Có những người từng học ông, sau này tới gửi con cho ông. Rồi người con lập gia đình, có cháu lại mang tới gửi ông dạy học tiếp. Tính tới nay, sau hai mươi hai năm dạy học, danh sách học trò của ông đã vượt quá con số bốn ngàn. Nhiều người trong số đó đã thành danh. Một đời dạy học, bấy nhiêu chắc cũng đủ để người làm thầy mãn nguyện.

*Ông thầy… ngửi chữ và… hôn máy tính.

          Hình ảnh ông thầy cầm quyển sách gí sát vào một bên mắt để đọc, gần như không còn lạ gì với nhiều lớp học trò tại nhà ông. Đôi mắt của ông bị cườm nước bẩm sinh. Năm mười bốn tuổi, cậu học trò tên Phan Công Tâm  tưởng bị vĩnh viễn mù lòa vì căn bịnh quái ác, lúc đó ở Việt Nam chưa có điều kiện chữa trị. Hay tin, bà con trong thân tộc và lối xóm, bạn bè… mỗi người một ít gom góp tiền cho ông đi mổ mắt ở nước ngoài. Tuy thoát cảnh mù, nhưng thị lực của ông quá yếu. Tuy vậy, còn thấy ánh sáng là còn học được! Ông say sưa đọc tất cả những gì gọi là sách, là chữ… sợ rằng chỉ sau một đêm thức dậy, mình sẽ không còn cái hạnh phúc được cầm quyển sách mà đọc. Thư viện riêng của ông, thời điểm trước 1975 đã có trên 4.000 quyển sách.

          Năm 1975, vừa học hết năm thứ nhất Đại học Sư phạm thì giải phóng, thống nhất đất nước. Cha bệnh rồi mất. Mẹ cũng mang trọng bệnh. Là con út, ông phải lo chăm sóc mẹ già thay anh chị. Gia cảnh lúc đó không cho phép ông tiếp tục học tại trường đại học. Ông chuyển sang… tự học. Vừa học chương trình đại học sư phạm qua tài liệu của bạn, ông vừa học lớp đông y do Hội Y học Dân tộc cổ truyền huyện mở. Ông trời không lấy hết đi của ai cái gì. Có lẽ vì khiếm khuyết về thị lực mà trí nhớ của ông thật tuyệt vời. Nhờ vậy, biết bao nhiêu học trò đã trầm trồ thán phục khi “hỏi chuyện gì thầy cũng biết.”

          Sự nghiệp làm thầy của ông bắt đầu từ việc giữ dùm trẻ con cho những người công nhân của một công ty gần nhà. Họ đi làm, nhà neo người nên chở luôn con theo cho chơi tha thẩn ngoài sân, chờ hết giờ thì chở về. Thế là ông gọi tất cả vào, dạy học chữ, học toán, không cho trẻ đi rong ngoài đường. Thấy vậy, những người công nhân bèn nhờ cậy ông dạy con họ giúp. “Học phí” lúc đó, chỉ là túi gạo, nải chuối vườn nhà.

          Tiếng lành đồn xa. Những người hàng xóm thấy ông dạy kèm trẻ học “được quá” cũng đem con tới gởi. Mặc nhiên ngôi nhà trống trước hở sau của ông trở thành lớp học, mở cửa từ sáng đến 9 giờ đêm. Ông dạy từ tiểu học đến… luyện thi đại học, có lớp mươi người, có khi chỉ kèm mỗi lớp một em, dạy theo đúng chương trình của Bộ Giáo dục ban hành, nhưng theo cách riêng của mình. Toán, Lý, Hóa, Văn, Sử, Địa, Anh văn… em nào có nhu cầu thầy đáp ứng hết. Nhiều em học sinh tới học đã bảo nhau: “Thầy dạy dễ hiểu, biết thêm nhiều kiến thức mới ngoài chương trình, học rất thích”.

          Rồi, do nhu cầu của một số người vốn là bè bạn, ông bắt đầu dạy chuyên Anh văn. Không một tài liệu dạy Anh văn mới ra nào mà ông bỏ sót. Đọc, và nghiên cứu rồi ông tự soạn giáo trình dạy cho học viên. Học xong tài liệu của ông, học viên có thể tự tin đi thi chứng chỉ A,B,C tại các trung tâm ngoại ngữ ở tỉnh hoặc TPHCM.

          Năm 1992, lần đầu tiên tình cờ biết đến chiếc máy vi tính, ông đã trăn trở nhiều đêm vì thấy nó “hay quá, lợi hại quá!”. Gom góp tất cả tiền bạc có được, vay mượn bạn bè một ít, ông sắm chiếc máy vi tính  đầu tiên cho mình, để học và nghiên cứu với sự hướng dẫn của một người bạn. Vừa học hỏi vừa nghiên cứu cả phần cứng lẫn phần mềm, cập nhật thông tin hàng ngày chủ yếu qua các tạp chí chuyên ngành, một năm sau, ông mở lớp vi tính đầu tiên tại nhà, chỉ với vài chiếc máy cũ thanh lý.

Năm 1994, ông cùng một người bạn thành lập Trung tâm Tin học, ngoại ngữ PCT com, với mong muốn được “xóa mù thông tin” cho mọi người, đặc biệt là những người nghèo. Căn nhà ọp ẹp của ông được cơi nới rộng rãi hơn một chút, nhưng “ông giám đốc” vẫn là ông thầy chân đất, vui vẻ và kiên nhẫn trực tiếp dạy từng lớp, từng học viên một. Từ cơ sở này, nhiều học trò của ông đã xin phép thầy được mở ra các chi nhánh PCT com khác ở khắp nơi trong tỉnh. Và cũng chính những người học trò ở khắp nơi đã làm cầu nối cho ông tới những cảnh đời khó khăn mà họ biết, chính họ cũng tiếp sức thêm cho ông trong mỗi chương trình từ thiện, để ông làm tròn tâm nguyện của mình.

*Thầy Tâm từ thiện

Có người nhẩm tính, với số lượng học viên đông như vậy, hẳn ông thầy đã phải rất… giàu. Bởi vậy, họ ngạc nhiên khi nhiều năm qua, gặp lại vẫn thấy ông thầy đi chiếc xe gắn máy đã nát, mặc bộ quần áo cũ và hiếm khi gặp ông xỏ đôi dép tử tế.

Theo lời giới thiệu của ông, học phí ở đây cũng giống các nơi khác, nhưng nếu học viên “có bao nhiêu cứ đóng bấy nhiêu. Nếu thấy khó quá thì thầy giảm, nếu khó nữa thì miễn phí, mà khó quá nữa thì thầy… nuôi luôn!” – tức sẽ trợ cấp cho gia đình học viên đó, sau khi khảo sát thực tế.

Đã có nhiều phụ huynh tới gởi con ăn học tại nhà ông.  Ban ngày các em đi học ở trường phổ thông, tối về học thêm ngoại ngữ, tin học. Các em được hướng dẫn cách học tập, được hướng dẫn kỹ năng sống thông qua những sinh hoạt, giao tiếp hàng ngày. Phần lớn những trường hợp này đều có gia cảnh khó khăn, cha mẹ đi làm xa và phần lớn các em thuộc diện “học sinh cá biệt”: quậy phá ở gia đình, bất hợp tác với thầy cô. Điều lạ là, khi đến với thầy rồi, các em đều có sự thay đổi. “Mỗi một học sinh là một con người. Tôi chỉ lấy tình thương giữa người và người mà đối đãi, mong truyền cho các em một chút hơi ấm để các em đủ sức bước tới chứ không có bí quyết gì.”

Mỗi năm, bắt đầu từ tháng 1 dương lịch, ông đã chuẩn bị quà tết cho mấy chục hộ nghèo. Đầu mùa mưa, là bắt đầu chương trình cất nhà, chống dột cho những nhà gặp khó khăn. Vu Lan có chương trình tặng quà cho người già, Trung thu, có quà cho con nít. Mùa khai trường, ông lại tất bật lo sách vở, quần áo và có khi cả học phí cho một số học trò.

Hễ có người bệnh nghèo ở đâu là những người quen biết lại điện thoại cho ông. Đem thuốc men tới cho người bệnh đã đành, nếu gia cảnh họ quá khó khăn, ông sẽ tìm cách trợ giúp cho qua cơn ngặt nghèo. Chỉ riêng trong năm 2013, ông đã chi trên 100 triệu đồng cho những chương trình này.

Thu nhập của ông từ nghề dạy học và thi thoảng nhận dịch tài liệu hay phiên dịch cho vài đoàn khách về tham quan Tây Ninh, hầu hết đều dành cho việc từ thiện. Bữa cơm của ông thường chỉ có cơm và một món thức ăn chay, có khi là tàu hủ kho, rau luộc hay đơn giản chỉ là một trái chuối chín. Với ông, như vậy là đủ.

Ngày của ông dày đặc công việc từ 6 giờ sáng đến 9 giờ đêm: tiếp khách, thăm bệnh, trồng thuốc nam, dạy học... Sau 9 giờ đêm, là “khoảng trời riêng” của ông trước màn hình máy tính. Khi thì cập nhật các chương trình dạy tiếng Anh mới nhất, khi thì nghiên cứu cách chữa bệnh, khi thì tìm hiểu một loại dược liệu mà ai đó vừa gởi tặng cho ông để cứu người.

Đến bây giờ, gia đình và bạn bè không thể nào hiểu nổi, với tình trạng thị lực như vậy, với cách ăn uống đơn giản gần như cho qua bữa như vậy, làm sao ông có thể làm tốt công việc mà một người đầy đủ sức khỏe, sáng mắt… chưa chắc đã làm được. Ông chỉ cười: “Tôi mắc nợ bà con một đôi mắt. Tôi nhận được tình thương từ nhiều người quá, nên giờ tôi phải cố gắng làm việc bằng tất cả khả năng của mình để trả ơn đời.”

Điều mà ông đau đáu trong lòng, là đến giờ tuy có nhiều người đồng cảm và chia sẻ, nhưng ông vẫn chưa có một truyền nhân.